Zbiór wspomnień, który mamy okazję zaprezentować czytelnikowi, ukazuje tożsamość lokalną w oparciu o historię mówioną – oral history, część nauki historycznej docenionej w ostatnich latach. Trzy rozdziały (dotyczące Stanisława Rogacza, Krystyny i Władysława Downarowiczów oraz Krystyny Stadnickiej-Skrzypczyk) powstały na podstawie nagrań wykonanych przez Piotra Bojarskiego i Emilię Janowską. Znajdują się one w zbiorach Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie (obecnie Instytut Północny im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie).

Publikacja „Drogi na Warmię i Mazury. Wspomnienia, relacje, zbiory rodzinne” wpisuje się w nurt badań nad dziejami regionu, opierający się na gromadzeniu wspomnień jego mieszkańców, obecny w działalności Ośrodka Badań Naukowych w zasadzie od początku jego istnienia. To właśnie z inspiracji Ośrodka jeszcze przed 1989 rokiem organizowano liczne konkursy wspomnień. Niniejszy zbiór stanowi zatem przedłużenie tych tradycji.

Publikacja składa się z pięciu rozdziałów-wspomnień świadków historii przybyłych na Warmię i Mazury z różnych terenów przedwojennej Polski i Związku Radzieckiego. Dwa rozdziały poświęcono przesiedleńcom z Wołynia (Longin Dąbrowski, Stanisław Rogacz), po jednym dedykowano ekspatriantom przybyłym w ramach „drugiej repatriacji” (rodzina Krystyny Warkowskiej-Downarowicz) i Sybiraczce Krystynie Stadnickiej-Skrzypczyk. Jeden rozdział odnosi się do wspomnień prof. Mieczysława Jackiewicza, który w 1956 roku, jeszcze przed formalnym unormowaniem tzw. drugiej repatriacji, przebył wraz z rodziną drogę z Mickun na Wileńszczyźnie na Lubelszczyznę, a następnie w 1958 roku trafił do Olsztynka.